Contactor là gì?
Contactor (Công tắc tơ) hay còn gọi là Khởi động từ là khí cụ điện hạ áp, thực hiện việc đóng cắt thường xuyên các mạch điện động lực. Contactor là thiết bị điện đặc biệt quan trọng trong hệ thống điện. Nhờ có contactor ta có thể điều khiển các thiết bị như động cơ, tụ bù, hệ thống chiếu sáng,… thông qua nút nhấn, chế độ tự động hoặc điều khiển từ xa.
Cấu tạo của contactor
- Nam châm điện: bao gồm các chi tiết như cuộn dây dùng tạo ra lực hút nam châm, lõi sắt, lò xo tác dụng đẩy phần nắp trở về vị trí ban đầu.
- Hệ thống dập hồ quang: khi chuyển mạch, hồ quang điện sẽ xuất hiện làm các tiếp điểm bị cháy và mòn dần, vì vậy cần hệ thống dập hồ quang.
- Hệ thống tiếp điểm: gồm có tiếp điểm chính và tiếp điểm phụ
Tiếp điểm chính: có khả năng cho dòng điện lớn đi qua (từ 10A đến vài nghìn A, thí dụ khoảng 1600A hay 2250A). Tiếp điểm chính là tiếp điểm thường hở đóng lại khi cấp nguồn vào mạch từ của contactor trong tủ điện làm mạch từ hút lại.
Tiếp điểm phụ: có khả năng cho dòng điện đi qua các tiếp điểm nhỏ hơn 5A. Tiếp điểm phụ có hai trạng thái là thường đóng và thường mở.
Nguyên lý hoạt động của Contactor là gì?
Nguyên lý hoạt động cơ bản của contactor: Khi nguồn cấp trong mạch điện điều khiển bằng với giá trị điện áp định mức của Contactor ở hai đầu cuộn dây quấn trên phần lõi từ đã được cố định trước đó, lực từ sinh ra sẽ hút phần lõi từ di động và hình thành mạch từ kín, Contactor lúc này sẽ bắt đầu trạng thái hoạt động.
Nhờ bộ phận liên động giữa lõi từ di động và hệ thống tiếp điểm sẽ làm cho tiếp điểm chính đóng lại và tiếp điểm phụ bị chuyển đổi trạng thái. Khi nguồn điện ngưng cấp điện cho cuộn dây thì contactor sẽ ở trạng thái nghỉ và các tiếp điểm sẽ trở về trạng thái ban đầu.
Phân loại Contactor
- Phân loại theo nguyên lý truyền động: theo cách phân loại này thì Contactor được chia làm các loại là contactor điện từ, contactor hơi ép, contactor thủy lực,… Thực tế loại contactor điện từ được sử dụng phổ biến nhất.
- Phân loại theo dòng điện: theo cách phân loại này thì gồm có Contactor điện một chiều và contactor điện xoay chiều.
- Phân loại theo kết cấu: người ta phân contactor dùng ở nơi hạn chế chiều cao (như bảng điện ở gầm xe) và ở nơi hạn chế chiều rộng (ví dụ buồng tàu điện)
- Phân loại theo dòng điện định mức: Contactor 9A, 12A, 18A,…. 800A hoặc lớn hơn.
- Phân loại theo số cực: Contactor 1 pha, 2 pha, 3 pha, 4 pha. Phổ biến nhất là contactor 3 pha.
- Phân loại theo cấp điện áp: Contactor trung thế, contactor hạ thế.
- Phân loại theo điện áp cuộn hút: cuộn hút xoay chiều 220VAC, 380VAC,… cuộn hút 1 chiều 24VDC, 48VDC,…
- Phân loại theo chức năng chuyên dụng: một số hãng chế tạo contactor chuyên dụng cho một ứng dụng đặc thù ví dụ contactor chuyên dùng cho tụ bù của hãng Schneider,…
Ưu điểm khi sử dụng Contactor là gì?
- Kích thước của thiết bị nhỏ nên lắp đặt ở các vị trí hay không gian hẹp đều vẫn luôn hoạt động tốt.
- Trọng lượng của thiết bị nhẹ nên dễ dàng tháo lắp và di chuyển lắp đặt ở nơi khác rất tốt.
- Có các bộ phận liên kết chặt chẽ nên thiết bị thực hiện nhiệm vụ tốt.
- Độ bền bỉ cao, tuổi thọ tốt.
- Hoạt động với công suất ổn định.
- An toàn với người sử dụng khi có khả năng cách điện cao.
- Có thể điều chỉnh thiết bị dễ dàng.
- Contactor này có giá thành phải chăng.
- Được mang vào ứng dụng rất nhiều.
- Người dùng sử dụng dễ dàng.
Các ứng dụng của contactor
- Contactor điều khiển động cơ: cấp nguồn cho động cơ khởi động trực tiếp. Contactor được dùng kết hợp với Rơ le nhiệt để bảo vệ quá tải cho động cơ.
- Contactor khởi động sao – tam giác: thay đổi chế độ hoạt động của động cơ từ sơ đồ hình sao khi khởi động sang sơ đồ tam giác khi động cơ đã vận hành ổn định, mục đích để giảm dòng khởi động.
- Contactor điều khiển tụ bù: đóng ngắt các tụ bù vào lưới điện để bù công suất phản kháng. Contactor được dùng trong hệ thống bù tự động được điều khiển bằng bộ điều khiển tụ bù đảm bảo đóng cắt các cấp tụ phù hợp với tải.
- Contactor điều khiển đèn chiếu sáng: có thể điều khiển contactor bằng rơ le thời gian hoặc PLC để đóng cắt điện cấp cho đèn chiếu sáng để bật/tắt đèn theo giờ quy định.
Comments are closed.